सामूहिक भांडवलशाही: गरिबी निर्मूलनाचा मार्ग

सामूहिक भांडवलशाही: गरिबी निर्मूलनाचा मार्ग

दारिद्र्य निर्मूलनासाठी सामूहिक भांडवलशाही हा एकमेव मार्ग आहे. वैयक्तिक भांडवलशाहीच्या चौकटीत कामगारांचे शोषण टाळता येत नाही. म्हणूनच सामूहिक भांडवलशाहीसाठी राष्ट्रीयीकरण आवश्यक आहे.

आजची परिस्थिती

• जो खरोखर श्रम करतो, तो उपाशी राहतो.
• जो प्रत्यक्षात काहीच करत नाही, तो पैशाच्या जोरावर अधिकाधिक श्रीमंत होत जातो.

हा अन्यायकारक विरोधाभास मोडून काढण्यासाठी उत्पादन व वितरणाच्या संपूर्ण प्रक्रियेची सामूहिक पातळीवर पुनर्रचना करावी लागेल.

आवश्यक यंत्रणा: उत्पादन व वितरण प्रणाली

• उत्पादनात कामगारांची प्रत्यक्ष भागीदारी व मालकी असावी.
• प्रत्येकाला कामाची हमी आणि योग्य दाम मिळावा.
• वितरण व्यवस्थेत समानतेचा तत्त्वनिष्ठ वापर व्हावा; संपत्ती काही मोजक्या लोकांच्या हाती केंद्रित न होता समाजाच्या सर्व स्तरांपर्यंत पोहोचली पाहिजे.

सामूहिक भांडवलशाहीची वैशिष्ट्ये

• कामगार = मालक
• नफा = समाजाच्या विकासासाठी
• उत्पादन = गरजेनुसार, नुसत्या नफ्यासाठी नाही
• वितरण = समतोल व न्याय्य

सामूहिक भांडवलशाही म्हणजे भांडवलशाहीतील कार्यक्षमता + समाजवादातील समानता यांचा संगम. याच मार्गाने गरीबी हटाव, सामाजिक न्याय आणि शाश्वत विकास साध्य होऊ शकतो.

✊ त्यामुळे, गरीबी निर्मूलनासाठी खऱ्या अर्थाने बदल हवा असेल तर सामूहिक भांडवलशाहीकडे वाटचाल करणे अपरिहार्य आहे.

अरुण रामचंद्र पांगारकर
प्रणेता, आदर्श अर्थ वितरण प्रणाली चळवळ
उर्फ गरीबी हटाव चळवळ