श्रमिक क्रांती – गरीबांचा आवाज

 

प्रत्येक कामाला योग्य दाम देण्याचे उपाय

“प्रत्येक कामाला योग्य दाम द्यावा” हे आदर्श आहे, पण त्यासाठी व्यवहार्य मार्ग ठरवणे आवश्यक आहे. खाली काही टप्प्यांनुसार उपाय मांडले आहेत:

✅ १. कामाच्या सामाजिक उपयोगितेचे मूल्यमापन

प्रत्येक कामाचा समाज आणि राष्ट्राला काय उपयोग होतो याचा अभ्यास करणे.

• उदा. – शेतकरी अन्न पिकवतो → थेट जीवनावश्यक गरज भागवतो (उच्च मूल्य).
• चित्रपटातील मनोरंजन → गरजेपेक्षा पूरक (कमी मूल्य).

👉 अशा प्रकारे कामाचा सामाजिक उपयोग स्कोअर ठरवणे.

✅ २. श्रम, कौशल्य आणि जोखीम यांचे मोजमाप

• कामामध्ये किती शारीरिक व मानसिक श्रम लागतात.
• त्यासाठी किती वर्षांचे शिक्षण/प्रशिक्षण आवश्यक आहे.
• कामामध्ये किती जोखीम आहे (उदा. बांधकाम मजूर vs. ऑफिस जॉब).

👉 यावरून मानधनाचा स्तर (Grade) ठरवता येतो.

✅ ३. जीवनमान टिकवण्यासाठी आवश्यक किमान दाम

देशातील महागाई, मूलभूत गरजा (अन्न, वस्त्र, निवारा, शिक्षण, आरोग्य) पाहून किमान वेतन ठरवणे.

त्याखाली कुठल्याही कामाला दाम मिळू नये.

✅ ४. जास्तीत जास्त कमाईवर मर्यादा

एखादा कलाकार/कॉर्पोरेट/व्यापारी कोट्यवधी कमावतो आणि शेतकरी किमान दामालाही वंचित राहतो – ही असमानता टाळण्यासाठी:

• आयकर व संपत्ती कराद्वारे मर्यादा घालणे.
• जास्तीची रक्कम सरकारकडे जमा करून अल्प उत्पन्न गटात वाटप करणे.

✅ ५. स्वतंत्र “काम मूल्य आयोग” स्थापन करणे

• सरकारने न्याय्य अर्थवाटपासाठी आयोग स्थापन करावा.
• आयोग प्रत्येक व्यवसायाचा अभ्यास करून योग्य मानधनाचे बेंचमार्क जाहीर करेल.
• जसे आज “किमान वेतन मंडळ” आहे, तसेच “सामाजिक उपयोगिता आधारित मानधन मंडळ” निर्माण करता येईल.

✅ ६. ऑनलाईन/डिजिटल अर्थव्यवस्था

• सगळी कमाई थेट बँक खात्यात → सरकारला प्रत्येकाच्या उत्पन्नाचा अभ्यास करता येईल.
• पारदर्शकता → भ्रष्टाचार कमी.
• यावरून कोणाला जास्त, कोणाला कमी मिळते याचा अभ्यास करून समतोल करता येईल.

🔑 थोडक्यात उपाय

“कामाच्या सामाजिक उपयोगिता + श्रम-कौशल्य + जीवनमान गरजा” या तीन घटकांवर आधारित दाम ठरवला, तरच योग्य न्याय्य वाटप होईल.